
انواع لاگون
همان طور که در مقاله ی پیشین گفته شد، لاگون یکی از محبوب ترین روش ها برای تصفیهی فاضلاب در سراسر جهان است که از ساده ترین و کم هزینه ترین آن ها نیز به شمار میرود.
لاگون ها به ویژه برای جوامع کوچک بسیار مناسب هستند زیرا ساخت لاگون، بهره برداری و نگهداری آن نسبت به سایر سیستم ها هزینهی کمتری دارد.
تصفیه ی فاضلاب به روش لاگون به زمین بیشتری نیاز دارد. در واقع لاگون ها حوضچه هایی هستند که برای دریافت، نگهداری و تصفیهی فاضلاب برای مدت زمانی از پیش تعیین شده طراحی شده اند. در صورت لزوم، آن ها با مواد خاک رس یا یک آستر مصنوعی پوشانده میشوند تا از نشت به آب زیرزمینی جلوگیری کنند.
در این مقاله به انواع لاگون شامل لاگون بی هوازی، لاگون هوازی طبیعی و لاگون هوادهی پرداخته میشود. همچنین نحوهی طراحی تخلیه فاضلاب در لاگون مورد مطالعه قرار میگیرد.
انواع لاگون
متداولترین لاگون ها عبارتند از:
- لاگون بی هوازی
کلمهی بی هوازی به معنای “بدون اکسیژن” است که شرایط داخل این نوع لاگون را توصیف میکند. از لاگون بی هوازی اغلب برای تصفیهی پسماندهای حیوانی حاصل از گاوداری ها، پسماندهای تجاری یا صنعتی یا به عنوان اولین مرحلهی تصفیه در سیستم های استفاده از دو یا چند لاگون در یک مجموعهی سری استفاده میشود.
به طور معمول، لاگون بی هوازی برای نگهداری و تصفیهی فاضلاب از ۲۰ تا ۱۵۰ روز طراحی میشوند. این لاگون ها نسبتاً عمیق هستند (۵/۲ تا ۵/۴ متر) و تقریبا مانند سپتیک تانک کار میکنند.
در داخل یک لاگون بی هوازی، مواد جامد موجود در فاضلاب از هم جدا شده و به صورت لایه ای قرار میگیرند. لایهی فوقانی از چربی، کف و سایر مواد شناور تشکیل شده است. اگر سپتیک تانک قبل از آن نباشد، لایه ای از لجن که در ته یک لاگون بی هوازی مستقر میشود در نهایت انباشته شده و باید برداشته شود. فاضلاب خروجی از یک لاگون بی هوازی نیاز به تصفیهی بیشتر دارد.
بو در لاگون بی هوازی میتواند مشکل ساز شود. با این حال، در بسیاری از موارد میتوان بو را از طریق روش های مختلفی مانند افزودن نیترات سدیم، بازچرخانی پساب و از طریق نگهداری منظم کنترل کرد.
- لاگون هوازی طبیعی
اکسیژن محلول در عمق لاگون های هوازی وجود دارد. آن ها بسیار کم عمق تر از سایر لاگون ها هستند، بنابراین نور خورشید و اکسیژن هوا و باد بهتر می توانند به فاضلاب نفوذ کنند. به طور کلی، برای آب و هوای گرم و آفتابی که احتمال یخ زدگی آن ها کمتر است مناسب ترند. فاضلاب معمولاً باید از ۳ تا ۵۰ روز در لاگون های هوازی باقی بماند تا به اندازه ی کافی تصفیه شود.
تصفیهی فاضلاب به طور طبیعی در بسیاری از لاگون های هوازی با کمک باکتری های هوازی و جلبک ها صورت میگیرد. از آنجا که آن ها بسیار کم عمق هستند، ته آن ها باید به صورت سنگ فرش و یا توسط موادی پوشانده شوند که از رشد علف های هرز در آن ها جلوگیری می کند.
گاهی اوقات، فاضلاب موجود در لاگون های هوازی باید مخلوط شود تا نور خورشید به همهی جلبک ها برسد و از تشکیل لایه ای که مانع عبور هوا و نور خورشید می شود، جلوگیری کند.
- لاگون هوادهی
به کارگیری لاگون هوادهی در جوامع کوچک معمول است. این سیستم ها از هواده برای مخلوط کردن محتویات حوضچه و افزودن اکسیژن به فاضلاب استفاده میکنند. بعضی اوقات بسته به میزان هوادهی، به صورت لاگون های ترکیبی جزئی یا ترکیبی کامل شناخته می شوند. لاگون های هوادهی ترکیبی جزئی غالبا لاگون های بی هوازی هستند که برای دریافت فاضلاب بیشتر، سازگار و به روز شده اند.
به استثنای طرح های باد محور، بیشتر هواده ها برای کار به انرژی نیاز دارند. با این حال، هزینه های انرژی تقریبا همیشه به طور قابل توجهی کمتر از سایر سیستم های تصفیهی مکانیکی است. هوادهی باعث کارایی بیشتر تصفیه میشود که در برخی موارد هزینه های انرژی را جبران میکند. لاگون های هوادهی به سطح زمین کمتری و زمان نگهداری کمتر نیاز دارند.
زمان دقیق نگهداری فاضلاب در لاگون ها بر اساس عواملی مانند طراحی خاص، میزان فاضلاب تصفیه شده و سطح تصفیه مورد نظر است.

طراحی تخلیه ی فاضلاب در لاگون ها
ویژگی طراحی که میتواند لاگون ها را متمایز کند نحوهی تخلیه ی فاضلاب لاگون است.
- لاگون های تخلیه ی مداوم
این لاگون ها فاضلاب را به طور مداوم به یک حوضچهی نگهداری میبرند، بنابراین میزان خروجی تقریبا برابر میزان ورودی است. الگوی جریان هیدرولیکی در لاگون طوری طراحی شده است که فاضلاب به اندازهی کافی در لاگون باقی میماند تا قبل از رسیدن به محل خروجی، تصفیه شود.
- لاگون های تخلیه ی کنترل شده
در این لاگون ها، فاضلاب به مقدار کنترل شده معمولا یک یا دو بار در سال تخلیه میشود. این روش در آب و هوای سرد در بهار و پاییز انجام میشود.
- لاگون های تخلیه ی با گراف های هیدرولیکی کنترل شده
از این طرح میتوان برای لاگون هایی استفاده کرد که مستقیما به آب های سطحی تخلیه میشوند. این دستگاه شامل وسایلی است که سطح و کیفیت فاضلاب و آب دریافت کننده و سرعت آب گیرنده را اندازه گیری میکنند تا شرایط مطلوب تر برای تخلیه تعیین شود. این روش گاهی اوقات میتواند نیاز به تصفیهی بیشتر را از بین ببرد.
- لاگون های نگهداری کامل
این لاگون ها فقط در آب و هوای بسیار خشک که سرعت تبخیر بسیار بیشتر از میزان باران است، عملی هستند. فاضلاب هرگز از این نوع لاگون ها خارج نمیشود. در عوض اجازهی تبخیر دارد.
شرکت پرتو کنترل هوشمند آمادگی هرگونه مشاوره در زمینه ی استفاده از لاگون را دارد.