
انواع لاگون
همان طور كه در مقاله ي پيشين گفته شد، لاگون يكي از محبوب ترين روش ها براي تصفيهي فاضلاب در سراسر جهان است كه از ساده ترين و كم هزينه ترين آن ها نيز به شمار ميرود.
لاگون ها به ويژه براي جوامع كوچك بسيار مناسب هستند زيرا ساخت لاگون، بهره برداري و نگهداري آن نسبت به ساير سيستم ها هزينهي كمتري دارد.
تصفيه ي فاضلاب به روش لاگون به زمين بيشتري نياز دارد. در واقع لاگون ها حوضچه هايي هستند كه براي دريافت، نگهداري و تصفيهي فاضلاب براي مدت زماني از پيش تعيين شده طراحي شده اند. در صورت لزوم، آن ها با مواد خاك رس يا يك آستر مصنوعي پوشانده ميشوند تا از نشت به آب زيرزميني جلوگيري كنند.
در اين مقاله به انواع لاگون شامل لاگون بي هوازي، لاگون هوازي طبيعي و لاگون هوادهي پرداخته ميشود. همچنين نحوهي طراحي تخليه فاضلاب در لاگون مورد مطالعه قرار ميگيرد.
انواع لاگون
متداولترين لاگون ها عبارتند از:
- لاگون بي هوازي
كلمهي بي هوازي به معناي “بدون اكسيژن” است كه شرايط داخل اين نوع لاگون را توصيف ميكند. از لاگون بي هوازي اغلب براي تصفيهي پسماندهاي حيواني حاصل از گاوداري ها، پسماندهاي تجاري يا صنعتي يا به عنوان اولين مرحلهي تصفيه در سيستم هاي استفاده از دو يا چند لاگون در يك مجموعهي سري استفاده ميشود.
به طور معمول، لاگون بي هوازي براي نگهداري و تصفيهي فاضلاب از 20 تا 150 روز طراحي ميشوند. اين لاگون ها نسبتاً عميق هستند (5/2 تا 5/4 متر) و تقريبا مانند سپتيك تانك كار ميكنند.
در داخل يك لاگون بي هوازي، مواد جامد موجود در فاضلاب از هم جدا شده و به صورت لايه اي قرار ميگيرند. لايهي فوقاني از چربي، كف و ساير مواد شناور تشكيل شده است. اگر سپتيك تانك قبل از آن نباشد، لايه اي از لجن كه در ته يك لاگون بي هوازي مستقر ميشود در نهايت انباشته شده و بايد برداشته شود. فاضلاب خروجي از يك لاگون بي هوازي نياز به تصفيهي بيشتر دارد.
بو در لاگون بي هوازي ميتواند مشكل ساز شود. با اين حال، در بسياري از موارد ميتوان بو را از طريق روش هاي مختلفي مانند افزودن نيترات سديم، بازچرخاني پساب و از طريق نگهداري منظم كنترل كرد.
- لاگون هوازي طبيعي
اكسيژن محلول در عمق لاگون هاي هوازي وجود دارد. آن ها بسيار كم عمق تر از ساير لاگون ها هستند، بنابراين نور خورشيد و اكسيژن هوا و باد بهتر مي توانند به فاضلاب نفوذ كنند. به طور كلي، براي آب و هواي گرم و آفتابي كه احتمال يخ زدگي آن ها كمتر است مناسب ترند. فاضلاب معمولاً بايد از 3 تا 50 روز در لاگون هاي هوازي باقي بماند تا به اندازه ي كافي تصفيه شود.
تصفيهي فاضلاب به طور طبيعي در بسياري از لاگون هاي هوازي با كمك باكتري هاي هوازي و جلبك ها صورت ميگيرد. از آنجا كه آن ها بسيار كم عمق هستند، ته آن ها بايد به صورت سنگ فرش و يا توسط موادي پوشانده شوند كه از رشد علف هاي هرز در آن ها جلوگيري مي كند.
گاهي اوقات، فاضلاب موجود در لاگون هاي هوازي بايد مخلوط شود تا نور خورشيد به همهي جلبك ها برسد و از تشكيل لايه اي كه مانع عبور هوا و نور خورشيد مي شود، جلوگيري كند.
- لاگون هوادهي
به كارگيري لاگون هوادهي در جوامع كوچك معمول است. اين سيستم ها از هواده براي مخلوط كردن محتويات حوضچه و افزودن اكسيژن به فاضلاب استفاده ميكنند. بعضي اوقات بسته به ميزان هوادهي، به صورت لاگون هاي تركيبي جزئي يا تركيبي كامل شناخته مي شوند. لاگون هاي هوادهي تركيبي جزئي غالبا لاگون هاي بي هوازي هستند كه براي دريافت فاضلاب بيشتر، سازگار و به روز شده اند.
به استثناي طرح هاي باد محور، بيشتر هواده ها براي كار به انرژي نياز دارند. با اين حال، هزينه هاي انرژي تقريبا هميشه به طور قابل توجهي كمتر از ساير سيستم هاي تصفيهي مكانيكي است. هوادهي باعث كارايي بيشتر تصفيه ميشود كه در برخي موارد هزينه هاي انرژي را جبران ميكند. لاگون هاي هوادهي به سطح زمين كمتري و زمان نگهداري كمتر نياز دارند.
زمان دقيق نگهداري فاضلاب در لاگون ها بر اساس عواملي مانند طراحي خاص، ميزان فاضلاب تصفيه شده و سطح تصفيه مورد نظر است.

طراحي تخليه ي فاضلاب در لاگون ها
ويژگي طراحي كه ميتواند لاگون ها را متمايز كند نحوهي تخليه ي فاضلاب لاگون است.
- لاگون هاي تخليه ي مداوم
اين لاگون ها فاضلاب را به طور مداوم به يك حوضچهي نگهداري ميبرند، بنابراين ميزان خروجي تقريبا برابر ميزان ورودي است. الگوي جريان هيدروليكي در لاگون طوري طراحي شده است كه فاضلاب به اندازهي كافي در لاگون باقي ميماند تا قبل از رسيدن به محل خروجي، تصفيه شود.
- لاگون هاي تخليه ي كنترل شده
در اين لاگون ها، فاضلاب به مقدار كنترل شده معمولا يك يا دو بار در سال تخليه ميشود. اين روش در آب و هواي سرد در بهار و پاييز انجام ميشود.
- لاگون هاي تخليه ي با گراف هاي هيدروليكي كنترل شده
از اين طرح ميتوان براي لاگون هايي استفاده كرد كه مستقيما به آب هاي سطحي تخليه ميشوند. اين دستگاه شامل وسايلي است كه سطح و كيفيت فاضلاب و آب دريافت كننده و سرعت آب گيرنده را اندازه گيري ميكنند تا شرايط مطلوب تر براي تخليه تعيين شود. اين روش گاهي اوقات ميتواند نياز به تصفيهي بيشتر را از بين ببرد.
- لاگون هاي نگهداري كامل
اين لاگون ها فقط در آب و هواي بسيار خشك كه سرعت تبخير بسيار بيشتر از ميزان باران است، عملي هستند. فاضلاب هرگز از اين نوع لاگون ها خارج نميشود. در عوض اجازهي تبخير دارد.
شركت پرتو كنترل هوشمند آمادگي هرگونه مشاوره در زمينه ي استفاده از لاگون را دارد.