میکروارگانیسم ها با مصرف مواد آلی موجود در پساب های بهداشتی و صنعتی، باعث تصفیه بیولوژیکی فاضلاب می گردند. این میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب دخالت دارند. تمامی آن ها دارای ساختار سلولی متفاوت و ویژگی های ظاهری مشخص خود هستند.
مواد آلی از جمله رایج ترین آلاینده های موجود در پساب های صنعتی می باشد. با وارد شدن آن ها در طبیعت و سفره های آب زیرزمینی تهدیدی بزرگ در خصوص سلامتی انسان و دیگر جانداران رقم می خورد. به همین دلیل جهت حذف آن ها، فرآیند های مختلفی صورت می گیرد. از جمله روش های کاربردی در پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی، تصفیه بیولوژیکی است. در حقیقت برای حذف مواد آلی مزاحم در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب، میکروارگانیسم ها دخالت دارند. بدین ترتیب که مواد آلی به عنوان مواد غذایی در تصفیه فاضلاب توسط میکروارگانیسم ها مصرف شده و نهایتا تکثیر و رشد می یابند.
میکروارگانیسم های درون فاضلاب
میکروارگانیسم های فاضلاب که عملکرد نهایی را در تجزیه بیولوژیکی فاضلاب انجام می دهند، با عنوان لجن فعال شناخته می شوند. همچنین در فاضلاب، قارچ ها و باکتری ها نیز به عنوان میکروارگانیسم ها دخالت دارند.
انواع میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب
گروه های مختلف میکروارگانیسم ها وجود دارند. آن ها برای حذف مواد آلی از فاضلاب استفاده می کنند. این موجودات زنده براساس ساختار و شیوه زندگی به گروه های زیر تقسیم می شوند:
۱)باکتری: باکتری ها دارای انواع بی هوازی، هوازی و دو گانه زی هستند. این نوع میکروارگانیسم ها از مواد آلی درون فاضلاب تغذیه می کنند. همچنین باکتری ها، اکسیژن مورد احتیاج خود را از طریق هوادهی فاضلاب تامین می کند. باکتری ها با توجه به نوع تغذیه به دو گروه هتروتروپیک و اتوتروپیک تقسیم می شوند.
۲)قارچ: قارچ ها یکی دیگر از میکروارگانیسم های موجود در تصفیه فاضلاب هستند. این نوع میکروارگانیسم ها از نوع هوازی می باشند. قارچ ها در فرآیند تصفیه بیولوژیکی فاضلاب موثرند. تا زمانی که قارچ ها به توده غالب میکروبی تبدیل نشده اند، در تصفیه فاضلاب تاثیر دارند. این امر به مرور موجب مسدود شدن تجهیزات تصفیه خانه و صافی ها می شوند.
۳)روتیفرها: از نوع میکروارگانیسم های چند سلولی بوده که در تصفیه فاضلاب نقش اساسی دارند. این میکروارگانیسم ها هوازی بوده و در فرآیند لجن فعال استفاده می شوند.
۴)پروتوزوا: این نوع قارچ ها در گروه تک یاختگان یا تک سلولی ها قرار می گیرند. اندازه آن ها کمتر از ۱۰۰ میکرومتر است و در تصفیه بیولوژیکی لجن فعال استفاده می شوند.
میکروارگانیسم های تک سلولی در تصفیه فاضلاب
علاوه بر قارچ ها، باکتری ها و گاها جلبک ها، تک سلولی هایی که از انواع میکروارگانیسم ها هستند در تصفیه فاضلاب دخالت دارند. این گروه از تک سلولی ها، در تصفیه فاضلاب پالایشگاه ها استفاده می شوند. از جمله انواع تک یاخته ها در تصفیه فاضلاب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱)روتیفر ها در مصرف مواد آلی موثر هستند. آن ها باکتری های آزاد و معلق را مصرف می کند. علاوه بر آن، در تشکیل فولک نیز موثر است.
۲)مژه داران لجن فعال از جمله گونه های چسبیده مانند کارشزیم، مژه داران شناور، مژه داران خزنده و ورتیسیلا.
۳)تاژکداران که برای رشد، به مواد آلی نیازمندند. این نوع تک سلولی ها جهت به کار بردن مواد آلی درون پساب ها با باکتری های هوازی رقابت می کنند.
