تصفیه فاضلاب شهری:
هدف از تصفیه فاضلاب شهری، جداسازی موادی از آن است که آن را برای مصارف بعدی قابل استفاده و یا قابل رهاسازی به منابع آب سازد، به گونه ای که به محیط زیست صدمه ای وارد نسازد.
موادی که معمولاً باید از فاضلاب شهری جدا شوند :
مواد معلق و شناور
روش های جداسازی این مواد شامل موارد زیر است:
عملیات فیزیکی
فرآیندهای شیمیایی
فرآیندهای زیستی
معمولاً برای جداسازی مواد شناور و معلق از روش فیزیکی و برای جداسازی مواد کلوئیدی و محلول از روش شیمیایی و زیستی استفاده می شود.
تصفیه فاضلاب شهری:
به طور کلی فرآیندها و عملیات تصفیه فاضلاب را به چهار بخش تصفیه فیزیکی (تصفیه اولیه)، تصفیه شیمیایی، تصفیه زیستی(تصفیه ثانویه) و تصفیه تکمیلی تقسیم بندی می کنند.
در تصفیه اولیه، مواد همراه با فاضلاب، بیش تر با روش های فیزیکی از آن جدا می گردد.
تصفیه شیمیایی در تصفیه فاضلاب به معنای افزودن مواد شیمیایی برای تغییر حالت فیزیکی مواد جامد محلول یا معلق و تسهیل جداسازی آن ها از طریق تشکیل رسوب است. در تصفیه شیمیایی از مواد منعقد کننده نظیر آلوم، املاح آهن و برخی پلی الکترولیت ها استفاده می شود. از معایب این روش می توان به زیاد بودن حجم لجن تولیدی و گران بودن مواد شیمیایی اشاره کرد. به همین سبب در تصفیه فاضلاب شهری کم تر از این روش استفاده می شود.
در تصفیه خانه هایی که عملیات فیزیکی جوابگوی ضوابط تعیین شده برای خروجی نباشد، لازم است که علاوه بر تصفیه فیزیکی از تصفیه زیستی نیز برای رسیدن به استانداردهای تخلیه پساب استفاده شود.
در تصفیه زیستی فاضلاب، حسب نوع و نحوه استقرار میگروارگانیسم ها در واحدهای تصفیه، نوع جریان و سایر عوامل نظیر نحوه هوادهی، زمان ماند هیدرولیکی و زمان ماند موجودات ذره بینی، مقدار جریان برگشتی، روش های متعددی مطرح است.
هریک از این روش ها نیز حسب نوع و مقدار فاضلاب، درجه تصفیه مورد نیاز و امکانات و شرایط محلی به انواع بیش تری تقسیم می شوند. در تصفیه زیستی فاضلاب باید به خصوصیات روش انتخاب شده برای تصفیه و تطبیق آن با شرایط خاص طرح مورد نظر، از جمله شرایط محلی، امکانات یا محدودیت های زمین و توپوگرافی آن، امکانات و محدودیت های اجرایی، تخصص های مورد نیاز برای بهره برداری و نگهداری، قابلیت انعطاف، نکات اقتصادی، طرح های توسعه و سایر شرایط حاکم توجه خاص مبذول گردد.
در اکثر موارد، با تصفیه مقدماتی و زیستی می توان به بسیاری از استانداردهای تعیین شده از طرف سازمان های حفاظت از محیط زیست دست یافت. اگرچه با اعمال این روش ها مقدار نیتروژن و فسفر به حدود مجاز تعیین شده تقلیل نمی یابد. از طرفی برای استفاده مجدد از پساب، بسته به نوع استفاده، لازم است که کیفیت پساب تصفیه شده (خروجی از تصفیه زیستی) از نظر رنگ، بو و مواد معلق و شناور بهبود یابد. در این صورت از واحدهای تکمیلی فاضلاب استفاده می شود.
در شکل ۱ فرآیندها و عملیات رایج در تصفیه فاضلاب شهری نشان داده شده است:
شکل ۱ ـ فرآیندها و عملیات متداول در تصفیه فاضلاب شهری
در این شکل، عملیات تصفیه از مرحله A تا B به عنوان عملیات تصفیه فیزیکی، از مرحله B1 تا C به عنوان تصفیه شیمیایی، از B2 تا C به عنوان تصفیه زیستی، ازC تا D به عنوان تصفیه تکمیلی و از مرحله E تا F به عنوان عملیات فرآوری و تثبیت لجن، اشاره شده است.
لازم به ذکر است که فرآیندهای ذکر شده در عملیات B1C در تصفیه فاضلاب های شهری خیلی مرسوم نبوده ولی در تصفیه فاضلاب های صنعتی بسیار متداول است. تقریباً در تمام تصفیه خانه های فاضلاب شهری در کشور ما، تصفیه فاضلاب محدود به عملیات AB، B2C و EF می باشد.
معمولاً برای ارتقای کیفیت فاضلاب تصفیه شده و یا استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده می توان از فرآیندهای CD استفاده نمود. این فرآیندها هم می توانند به صورت ترکیبی با فرآیندهای BC و یا به طور مستقل انجام پذیرند. به عنوان مثال حذف نیتروژن و یا فسفر می تواند در فرآیند تصفیه زیستی ادغام شود و یا برای حذف بیش تر مواد آلی از فرآیند جذب سطحی و یا تصفیه زیستی تکمیلی بعد از اتمام عملیات BC بهره جست.
پس از تصفیه فاضلاب و قبل از وارد نمودن آن به منابع آب و یا استفاده مجدد، لازم است میکروارگانیسم های بیماری زای موجود در فاضلاب را گندزدایی نمود. گندزدایی را می توان با استفاده از عوامل مکانیکی، فیزیکی، شیمیایی و یا تابش انجام داد. در استفاده از عوامل گندزدا، باید به عواملی نظیر زمان تماس، غلظت و نوع عامل گندزدا، تعداد و نوع میکروارگانیسم ها، مشخصات فاضلاب و دما توجه داشت.
واحد هایی که می تواند در یک تصفیه خانه فاضلاب مورد استفاده قرار گیرد، عبارتند از:
ته نشینی اولیه
انعقاد
صافی ها
لخته سازی
تصفیه های زیستی (فرایندهای لجن فعال، صافی های چکنده، تماس دهنده های بیولوژیکی چرخان، استخرهای تثبیت)
ته نشینی ثانویه
حذف نیتروژن (نیترات سازی و نیترات زدایی به طور مستقل و به طور ترکیبی با تصفیه زیستی مرحله ثانویه)
حذف فسفر (روش شیمیایی، روش بیولوژیکی، به طور مستقل و یا به طور ترکیبی با تصفیه زیستی مرحله ثانوی)
واحد گندزدایی
استخرهای بلوغ
تغلیظ لجن
تثبیت لجن (فرایندهای هوازی، بی هوازی و تثبیت شیمیایی)
عملیات آبگیری از لجن (فیلترپرس، سانتریفیوژ، بسترهای خشک کن لجن و فیلتر خلاء)
در شکل ۲ به طور نمونه دو حالت از نحوه قرارگیری واحدهای مختلف در کنار هم آورده شده است.
شکل ۲ ـ دو حالت قرارگیری واحدها در خط اصلی تصفیه فاضلاب
تصفیه و دفع لجن :
لجن از پسماند حاصل از مواد جامد معلق موجود در فاضلاب ورودی و هم چنین مواد معلق ایجاد شده در طی فرآیندهای زیستی یا شیمیایی تصفیه که از طریق ته نشینی جدا می شوند، تشکیل شده است. حجم عمده لجن را آب تشکیل می دهد.
حسب نوع فرآیند و مرحله تصفیه، غلظت مواد جامد در لجن ممکن است بین ۰٫۵ تا ۸ درصد تغییر نماید.
مواد جامد در لجن اولیه (لجن حوض ته نشینی اولیه) ۴ تا ۱۲ درصد، مخلوط لجن اولیه و لجن صافی های چکه ای ۴ تا ۶ درصد، مخلوط لجن اولیه و لجن مازاد لجن فعال ۴ تا ۵ درصد و لجن تغلیظ نشده لجن فعال ۵/۰ تا ۲ درصد می باشد. لجن اولیه ایجاد شده و بوی نامطبوع و غیر بهداشتی بودن آن، یکی از مهم ترین مسائل تصفیه خانه فاضلاب است. لذا لازم است نسبت به جمع آوری، تصفیه و دفع بهداشتی آن توجه خاصی شود. مراحلی که عموماً در تصفیه خانه بر روی لجن انجام می گیرد تا قابل دفع شود شامل ذخیره سازی، تغلیظ، تثبیت، آبگیری و دفع نهایی است.
طراحی و ساخت تصفیه خانه فاضلاب شهری، هم به صورت پکیج تصفیه فاضلاب فلزی پرتابل و هم به صورت تصفیه خانه بتنی توسط گروه شرکت پرتو کنترل هوشمند با کم ترین هزینه قابل اجرا می باشد.جهت کسب اطلاعات بیش تر با ما تماس بگیرید.
