به طور ساده بتن از آب، سیمان و سنگدانه تشکیل شده است. بتن می تواند در معرض عواملی چون MgO،CaO ، اسید های مختلف، کربناتاسیون، سولفات ها، آب دریا و فاضلاب، دچار تخریب شود. هر یک از این عوامل می تواند بتن را به نابودی بکشاند. همچنین شیوه های مقابله با تخریب بتن از طرف این عوامل دارای اهمیت به سزایی می باشد.
تاثیر فاضلاب بر بتن چگونه است؟
فاضلاب یا آب پس ماند خاصیت خنثی دارد. در برخی مواقع اگر فاضلاب صنعتی معینی مورد نظر قرار گیرد، ممکن است pH آن کمتر از ۷ و یا بیشتر از ۷ باشد. در بیشتر موارد، بتن تشکیل دهنده مجاری فاضلاب با بهره برداری طولانی مدت در اکثر موارد به صورت موفقیت آمیزی ساخته می شوند. ولی در شرایطی نیز ممکن است این مجرا ها پس از کوتاه ترین زمان دچار تخریب شوند.
در برخی مواقع سولفید هیدروژن در فاضلاب وجود دارد. این ترکیب که دارای بوی بدی نیز می باشد، به شکل اسید سولفوریک بر ساختار مجاری بتنی و ترکیبات آن تاثیر می گذارد. این تاثیرات به شکل تجزیه شده در بالای سطح آب پدیدار می گردد. بدین شکل که پس از تجزیه میکروبی، ترکیبات سولفوری حاصل در فاضلاب، بر روی سطح آب قرار می گیرد. این مواد با اکسیژن و رطوبت ترکیب می گردد. سپس اسید سولفوریک ایجاد شده بر روی قسمت های فوقانی مجاری فاضلاب، تاثیر می گذارد.
عوامل جلوگیری کننده ماندن فاضلاب در مجاری بتنی
با ایجاد تغییر در نحوه نگهداری فاضلاب و ترکیبات آن، می توان از زیان های ماندن فاضلاب در مجاری بتنی جلوگیری کرد. این عوامل عبارتند از:
۱)بتن ریزی استاندارد و اصولی و عدم وجود تخلخل در مجاری بتنی فاضلاب.
۲)فاضلاب را در دما های پایین تر قرار دهیم.
۳)فضای بین تاج مجرای فاضلاب و مجاری فاضلاب را با سرعت بالا تهویه نماییم.
۴)به کمک پوشش های محافظ یا روکش ها، از خراب شدن تاج مجاری فاضلاب جلوگیری به عمل آید.
پوشاندن مجاری فاضلاب با روکش ها
جهت جلوگیری از تخریب بتن توسط فاضلاب و ترکیبات حاصل ازآن، از پوشش حفاظتی استفاده می شود. این پوشش حفاظتی در برخی مواقع کلرید پلی وینیل است. بدین ترتیب که این ماده را تحت عنوان آستر، هنگام ریختن لوله در قالب، به طور همزمان می ریزند. این پوشش به صورت موادی که قابل رنگ آمیزی باشد نیز ارائه می گردد. اگر از این پوشش ها استفاده نشود، بهره برداری صحیح از بتن با سیمان پرتلند امکان پذیر نیست.
همچنین اگر در ترکیبات بتن از سیمان پرآلومینیوم استفاده شود، مقاومت بتن در مقابل فاضلاب بسیار بالا خواهد رفت. استفاده از بتن اکریت نیز روشی است انحصاری جهت بهبود مقاومت. در این مورد از ترکیب بتن، بتن در خلا، سخت و خشک می شود. سپس تحت تاثیر گاز تترافلوئوریدسیلیسیم قرار می گیرد. تاثیر آن بدین صورت است که طی زمانی معین، این گاز تا مقداری در عمق بتن نفوذ می کند. در اثر نفوذ این گاز، پوسته ای مقاوم در برابر حمله اسید ها پدید می آید.
ریز موجودات زنده، فاضلاب و بتن
موجودات میکروسکوپی درون فاضلاب، در حمله های بیولوژیک خود به سازه های بتنی، تاثیر مخربی دارند. از جمله این موجودات ریز و زنده می توان به باکتری ها اشاره کرد. به کمک آشنایی با این باکتری ها و استفاده از مهندسی معکوس، می توان بتنی را استفاده کرد که در مقابل این گونه ها مقاوم تر است.
تاثیر مواد آلی و میزان BOD فاضلاب بر بتن
فاضلاب تصفیه شده، اثر معکوسی بر مقاومت بتن به هنگام بهره برداری از مجاری بتنی ندارد. برای اینکه مقاومت فشاری بتن در حد مطلوب باشد، باید میزان BOD(مواد آلی) درون فاضلاب شهری که در این مجاری بتنی جریان دارد، در حد ۴۰۰ میلی گرم در لیتر باشد. توسط پالایش چند مرحله ای در تصفیه خانه ها می توان به این مهم دست یافت. در این صورت فاضلاب تصفیه شده که تحت این عوامل بدست می آید، بر روی بتن تاثیر نامطلوبی نخواهد داشت. وجود لایه ای از رنگ بر روی بتن، سطح آن را در برابر نفوذ مواد موجود در فاضلاب تصفیه نشده مقاوم نگه می دارد.
لازم به ذکر است نفوذ فاضلاب در خلل و فرج بتنی ، تاثیر نامطلوبی بر میلگرد های کارگذاری شده در بتن وارد آورده و در نهایت باعث تخریب بتن خواهد شد. همان طور که مستحضرید در گذشته از تصفیه خانه های بتنی استفاده می شده است. وجود چنین مشکلاتی سبب شد که جهت جلوگیری از تاثیرات مخرب بر این سازه ها، از پکیج های تصفیه فاضلاب فلزی استفاده شود. به کار بردن این پکیج ها، زمینه بهره برداری مناسب از تصفیه خانه های فلزی را به صورت هر چه آسان تر فراهم نموده است.
شرکت پرتو کنترل هوشمند، پیشرو در ساخت و تهیه تصفیه خانه های فلزی توانسته در این زمینه بسیار پویا و موثر عمل نماید.
