کیفیت آب جهت استفاده، در صنایع مختلف بسیار دارای اهمیت است. از جمله اصطلاحاتی که در این مورد استفاده می شود، آب فوق خالص می باشد. TDS آب نیز از جمله پارامتر هایی است که باید برای استفاده در صنایع سنجیده شود.
آب فوق خالص چیست
آب فوق خالص از راه‌های مختلف برای رسیدن به استاندارد های کیفیت آب مطلوب جهت کاربردهای مختلف ساخته می‌شود. اصطلاح «آب فوق خالص» در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان راهی برای توصیف کیفیت خالص آب مورد استفاده در نیروگاه‌ها، صنایع دارویی یا نیم رسانا‌ها مورد استفاده قرار گرفت. هدایت الکتریکی این آب می‌تواند به مقدار ۰.۰۵۶ میکرو زیمنس نیز برسد.
از آب فوق خالص در این صنایع استفاده می شود: صنایع ساخت نیم رسانا، نیروگاه‌های فتوولتائیک خورشیدی، داروسازی، تولید انرژی (دیگ‌های فوق بحرانی و زیربحرانی) و کاربردهای خاص مانند آزمایشگاه های تحقیقاتی.
هر صنعتی آبی را که استفاده می‌کند «آب فوق خالص» می‌نامد. استانداردهای کیفیت که حدود و شرایط آب فوق خالص را تعیین می‌کنند، هر کدام متفاوت است. به این معنی که آب فوق خالص استفاده شده توسط صنایع داروسازی با آب فوق خالص صنایع نیم رسانا یا نیروگاه تفاوت می کند. به عنوان مثال، صنایع نیم رسانا از آب فوق خالص به عنوان یک عامل تمیزکننده استفاده می‌کنند.
بنابراین مهم است که آب فاقد آلودگی های حل شده که می‌تواند رسوب کند باشد. همچنین فاقد ذراتی که ممکن است در مدار ها قرار بگیرند و باعث ایجاد شکست شوند، باشد. در نیروگاه های برق از آب فوق خالص به عنوان منبعی برای ساخت بخار برای چرخاندن توربین های بخار استفاده می‌شود. در صنایع دارویی آب فوق خالص به عنوان یک عامل تمیزکننده و همچنین یک ماده درون محصولات استفاده می‌شود. به همین دلیل این صنایع به دنبال آب بدون اندوتوکسین، میکروب و ویروس هستند.
TDS چیست
TDS مخفف کلمه (Total Dissolved Solids) می باشد. معنی این عبارت، “ مقدار کل مواد جامد محلول در آب” است. واحد اندازه گیری سنجش TDS، میلی گرم بر لیتر یا ppm است. مواد جامد محلول در آب می توانند آلی یا معدنی باشند. از جمله این مواد محلول در آب می توان به منیزیم، نیتریت، نیترات، فلزاتی مانند جیوه، آهن، سرب و همچنین نمک (NaCl) اشاره کرد.
TDS سنج در دستگاه های آب شیرین کن
یکی از کاربردهای اصلی TDS متر ها بر روی سیستم های آب شیرین کن صنعتی می باشد. این دستگاه ها مقدار سختی کل آب را می سنجند و کنترل می کنند. با توجه به اینکه میزان TDS با EC ارتباط مستقیم دارد، با داشتن مقدار TDS مقدار EC آب را می توان بدست آورد که به صورت حدودی دو برابر مقدار TDS می باشد. در حقیقت TDS متر به عنوان هدایت سنج یا EC متر نیز عمل می کند. هدایت الکتریکی یا EC با مقادیر مختلف در صنایع مختلف کاربرد های متفاوت دارد. برخی از آن ها عبارتند از:
هدایت الکتریکی EC کمتر از ۵ میکرو زیمنس : جهت عملیات صنعتی ، نظامی ، دارو سازی با حساسیت بالا.
هدایت الکتریکی EC بین ۳/۵ تا ۶ میکرو زیمنس : کاربرد در بیمارستان ها ، آزمایشگاه ی طبی و پژوهشی و صنایع گوناگون جهت شست و شوی قطعات فلزی.
هدایت الکتریکی EC بین ۸ تا ۱۱ میکرو زیمنس : جهت عملیات صنعتی با حساسیت پایین تر ، کاربرد در واکنش های شیمیایی و خنک کاری ماشین آلات صنعتی.
استفاده از TDS متر
TDS متر سالم بودن یا سالم نبودن آب را، نمی تواند تشخیص دهد. به عنوان مثال ممکن است آبی دارای TDS پایین بوده، ولی از نظر نیترات بسیار غنی باشد. در این صورت این مورد بسیار خطرناک است و آب از نوع ناسالم به حساب می آید.
تفاوت سختی آب و TDS آب
منظور از TDS آب، مقدار کل جامدات محلول در آب یا مقدار سختی کل است. ولی سختی آب فقط شامل ترکیبات کلسیم و منیزیم می باشد. در حقیقت تفاوت عمده این دو نوع پارامتر، مقدار یون های موجود در آب است.
میزان TDS آب آشامیدنی چقدر باید باشد
از جمله فاکتور های مهم و شاخص های اصلی جهت اندازه گیری در آب آشامیدنی، TDS است. مقدار این پارامتر در آب مقطر برابر صفر است. حداقل میزان TDS آب که مطلوب می باشد، ۵۰ در نظر گرفته می شود. کمتر از این میزان مورد قبول نیست. میزان TDS مطلوب برای آب، جهت آشامیدن، را ۱۵۰ میلی گرم بر لیتر در نظر می گیرند. مقدار TDS برای چشمه های آب طبیعی به جز چشمه های معدنی خاص، در حدود ۸۰ تا ۱۵۰ میلی گرم بر لیتر می باشد.
میزان TDS آب تصفیه شده جهت استفاده در بویلر ها
طبق نشریه ۴۶۲ دفتر نظام فنی سازمان برنامه میزان TDS برای بویلر های پر فشار mg/L ۵۰-۰، بویلر های متوسط mg/L ۱۰۰-۰ و بویلر های کم فشار mg/L ۵۰۰-۰ در نظر گرفته می شود.
مقدار TDS آب دیگ بخار یا بویلر به سه روش اندازه گیری می شود:
الف) کنترل دستی
ب) کنترل اتوماتیک
ج) کنترل زمانی
میزان TDS آب مورد استفاده در صنایع دام و طیور
به طور کلی مقدار مناسب و مطلوب TDS آب مورد استفاده برای دام و طیور، کمتر از ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر است. اگر مقدار TDS آب مورد استفاده، بیش از ۳۰۰۰ میلی گرم بر لیتر باشد، ایجاد مشکل می کند.
میزان TDS آب تصفیه شده جهت استفاده در مبدل های حرارتی و برج های خنک کن
مقدار این پارامتر برای آب حاصل از تصفیه که در مبدل های حرارتی استفاده می شود، ۸۰-۴۰ میلی گرم بر لیتر بوده و برای برج های خنک کن این مقدار زیر ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر می باشد.
