فاضلاب خاکستری یا آب خاکستری (Greywater) ناشی از آب های حاصل از شستشوی خانگی می باشد. فاضلاب سیاه (پساب توالت) همراه با فاضلاب خاکستری، در مجموع فاضلاب تولیدی خانگی را تشکیل می دهد. تصفیه پساب حاصل از شستشوی ماشین، ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی، نسبت به دیگر فاضلاب ها چالش کمتری و هزینه ی پایین تری دارد. از این آب تصفیه شده به جزء در موارد شرب، می توان دوباره استفاده کرد. منظور از فاضلاب خاکستری، شامل فاضلاب خروجی روشویی، وان، دوش حمام و ماشین لباسشویی می باشد. دقت نمایید که فاضلاب حاصل از توالت به دلیل ماهیت آلوده بودن آن و ظرفشویی به دلیل وجود چربی شامل این نوع فاضلاب نمی باشد. این نوع فاضلاب در سطح شهر توسط سیستم جمع آوری فاضلاب به تصفیه خانه مرکزی هدایت می شود.
مقدار فاضلاب خاکستری
میزان آب خاکستری تولید شده در کشورهای مختلف و با توجه به فرهنگ و وضعیت اقتصادی هر منطقه متفاوت می باشد. این مقدار از ۱۵ لیتر در هر روز برای مناطق فقیرنشین تا ۲۵۰ لیتر در هر روز به ازای هر نفر متفاوت می باشد. بطور کلی، حدود ۸۰ درصد کل فاضلاب خانگی را، فاضلاب خاکستری تشکیل می دهد. نوع آب خاکستری و میزان آن به شکل فصلی، روزانه و ساعتی متفاوت است و همیشه یکسان نیست. مقدار آن به عادات، سبک زندگی، مصرف سرانه آب و رژیم غذایی وابسته است.
مواد موجود در فاضلاب خاکستری
موادی که در فاضلاب خاکستری وجود دارد، حاوی مواد مغذی و دیگر مواد است. این مواد مغذی شامل، فسفر، نیترات و ترکیبات ناشی از آن ها می باشد. موادی که به جزء مواد مغذی ترکیبات درون فاضلاب خاکستری را شامل می شود عبارتند از: ترکیبات آلی و میکروب های بیولوژیکی. این مواد شامل ترکیبات عمومی هیدروشیمیایی و باکتری کلیفرم مدفوع و سالمونلا می شوند.
مزایای کاربرد مجدد فاضلاب خاکستری
۱)میزان آلودگی ورودی به آب های پذیرنده، هزینه های انتقال و جمع آوری فاضلاب و هزینه های زیرساخت های جدید جهت تصفیه فاضلاب را کاهش می دهد.
۲)از منابع طبیعی به دلیل کم آبی در کشور، کمتر استفاده می شود.
۳)مصرف آب و هزینه های ناشی از آن کاهش می یابد.
۴)از فاضلاب های تصفیه شده در باغداری و آبیاری فضای سبز استفاده مجدد می گردد.
۵)توسط آب های خاکستری، آب های زیرزمینی تغذیه می شوند.
۶)استفاده مجدد از فاضلاب خاکستری، فشار حاصل بر روی سیستم های فاضلاب شهری را کاهش می دهد.
۷)به علت کم آبی در کشور، از منابع آب تازه، کمتر استفاده می شود. بلکه آب خاکستری جایگزین آن خواهد بود.
۸)در صورت استفاده از این نوع منابع آبی، از مواد شیمیایی و انرژی کمتر استفاده می شود.
تحلیل فاضلاب خاکستری با توجه به ظاهر فیزیکی
منظور از ظاهر فیزیکی در مورد این فاضلاب، مقادیر کدروت، مواد جامد معلق، هدایت الکتریکی، دما و غیره است. از نظر کدروت مقادیر آن در بازه ۴۵۰-۲۰ NTU قابل تغییر است. مقادیر مواد جامد معلق یا TSS بین ۵۳۷-۱۹۰ میلی گرم در لیتر متغیر می باشد. هدایت الکتریکی در بازه ۳۰۰۰-۱۴ میکرومتر بر سانتیمتر و دمای آن معمولا بین ۳۵-۲۰ درجه سانتیگراد، مقادیری است که حائز اهمیت می باشد.
روش های تصفیه فاضلاب خاکستری
این عملیات به دو روش تصفیه بیولوژیکی و تصفیه شیمیایی انجام می گیرد. حالت اول شامل تصفیه فاضلاب در سیستم هوادهی و لجن فعال و … است. منظور از حالت دوم، تزریق مواد شیمیایی اکسید کننده همزمان با چرخش است.
امروزه استفاده مجدد از فاضلاب خاکستری با کمک تصفیه بیولوژیکی و تنظیم مقادیر BOD و COD انجام می شود. در این مقاله به توضیحاتی در مورد تعریف فاضلاب خاکستری، مواد تشکیل دهنده آن، چگونگی استفاده مجدد از آن و مزایای استفاده مجدد از آن پرداختیم. شرکت پرتو کنترل هوشمند پیشرو در زمینه تصفیه آب و فاضلاب می تواند خدمات خود را در این زمینه به سراسر کشور ارائه نماید.
