اسکرابر ها برای کنترل آلودگی ناشی از گازهای مختلف صنعتی استفاده می شوند. از این دستگاه به کمک یک جریان مایع برای از بین بردن آلودگی استفاده می شود. در برخی از اسکرابر ها، مایع خنثی کننده بر روی جریان گاز در حال گردش اسپری می شود. از جمله گاز هایی که توسط اسکرابر خنثی می شود می توان به آمونیاک، کلر و ترکیبات گوگردی اشاره کرد. همچنین این دستگاه ها جهت کنترل گاز های گلخانه ای خصوصا گاز های اسیدی به کار برده می شوند. در برج اسکرابر، می توان با افزایش نسبت مایع به گاز ( L/G ) و یا کاهش اندازه قطرات مایع، قدرت جذب را بیشتر کرد. برای اینکه هر کدام از موارد گفته شده عملی شود، باید هزینه عملیاتی و مصرف برق افزایش یابد. همچنین اندازه قطرات و حجم مایع، اندازه فیزیکی برج را تعیین می کند.
انواع اسکرابر از نظر ساختار
اسکرابر بر اساس ساختار داخلی در دو نوع چند سیلکونی و مش دار وجود دارد. در اسکرابر های چند سیلکونی، گاز از سیلکون ها عبور می کند. گاز عبوری با توجه به سرعتی که دارد و همچنین با توجه به خاصیت سیلکون ها، به وسیله نیروی گریز از مرکز تصفیه می شود. سپس ذرات از مسیر زیر سیلکون به بیرون از مخزن می رود. در نهایت گاز خالص از طریق قسمت های دیگر دستگاه از مخزن خارج می شود. در اسکرابر مش دار، سرعت گاز با ورود به مخزن، کم می شود. بر طبق قوانین فیزیک، با عبور از مش، ذرات سنگین از گاز جدا می شوند. در نتیجه آن، گاز خالص از محل خروجی مش عبور می کند.
همچنین از نظر عملکرد، اسکرابر بر دو نوع مرطوب و خشک است.
اسکرابر مرطوب
اسکرابر مرطوب برای حذف گاز های خطرناک که از دودکش های کارخانجات صنعتی صورت می گیرد، به کمک اسپری مایعات بر روی گازها صورت می گیرد. اسکرابر مرطوب، برای تمیز کردن هوا، گاز حاصل از سوختن و یا دیگر آلاینده های گازی شکل و همچنین ذرات گرد و غبار، استفاده می شود. برای بازیابی گرما از گاز های گرم به کمک تراکم گاز دودکش، می توان از اسکرابر های مرطوب استفاده کرد.
اسکرابر خشک
سیستم های اسکرابر خشک جهت حذف گاز های اسیدی از جمله HCl و SO2 به کار برده می شود. در اسکرابر خشک، حذف گاز های خطرناک که از دودکش ها خارج می شود با استفاده از یک جامد (معمولا به شکل پودر) انجام می گیرد. در اسکرابر خشک، مواد خشک برای از بین بردن گاز های اسیدی به کار برده می شوند. در صورت وجود این گاز های اسیدی در جو زمین، باران های اسیدی به وجود خواهد آمد. از این نوع اسکرابر، در دیگ های بخار صنعتی، زباله سوز های شهری و دستگاه های زباله سوز استفاده می شود.
از این سیستم ها جهت حذف گاز های خورنده و بد بوی ناشی از فاضلاب های صنعتی استفاده می شود.
تفاوت اسکرابر خشک و مرطوب استفاده در نوع ماده ای است که برای فیلتر گاز ها به کار برده می شود.
نحوه عملکرد دستگاه های اسکرابر
۱)جداسازی به کمک نیروی گریز از مرکز
۲)جداسازی به کمک برخورد ذرات
۳)جداسازی به کمک نیروی وزن
جنس مخازن اسکرابر
مخازن اسکرابر عموما از جنس انواع فولاد مانند کربن استیل، استنلس استیل و همچنین پلی اتیلن و فایبرگلاس ساخته می شود.
کاربرد های صنعتی اسکرابر
۱)خشک کن ها
۳)کوره ها
۴)تولید کود
۶)صنایع کاغذ و تولید خمیر کاغذ
۷)کوره های سوخت ضایعات و بازیافت زباله
اجزاء تشکیل دهنده یک اسکرابر گازی
۱)پمپ
۲) فن جهت گردش گاز
۳) یک یا چند عدد برج جهت عبور گاز
۴) صفحات پکینگ جهت افزایش تماس گاز و سیال خنثی کننده
۵) مخزن جمع آوری محلول
معایب اسکرابر گاز
1) به سرما حساس می باشد.
2)پساب تولیدی از ترکیب گاز و سیال خنثی کننده در برخی از موارد باید تصفیه شود.
3)زمانی که گرد و غبار به طور همزمان از آن گرفته می شود، رطوبت زدایی نیاز می شود.
مزایای اسکرابر گاز
۱)تکنولوژی نسبتا ساده
۲)راندمان بسیار بالا در حذف آلودگی گازها
۳)استفاده به عنوان خنک کننده برای جریان گاز گرم
۴)ساده بودن نگهداری و تعمیر آن
۵)دامنه کاربرد گسترده
۶) ساخت در محل کارخانه تولید کننده و نصب در کوتاهترین زمان در محل سایت
اسکرابر گاز کلر
اسکرابر گاز کلر بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. گاز کلر، سمی می باشد. اسکرابر های گاز کلر با توجه به تعداد سیلندرهای گاز کلر انبار شده، نوع سیلندر ( 65 کیلویی یا یک تنی) و ابعاد انبار نگهداری کپسول ها، به صورت یک و یا چند مرحله ای ساخته می شود. در این روش نوعی مایع قلیایی، مانند هیدروکسید سدیم و یا آب آهک، به عنوان یک عامل خنثی کننده عمل می کند.
متغیر هایی مانند سرعت و دمای جریان، نوع و نحوه طراحی دستگاه اسکرابر، مقدار و غلظت مایع در گردش مجدد، در تعیین میزان راندمان حذف آلاینده کلر، توسط اسکرابر نقش اساسی دارند.
